همه چیز در رابطه با سیستم اطفاء گازی

سیستم اطفاء گازی با توجه به نوع کاربری محیط و حساسیت های موجود در محل در انواع مختلف آب، گاز و فوم مورد استفاده میگیرد؛ سیستم اطفاء حریق گازی با به کارگیری گازهایی همچون CO2 , FM200 و IG موجب خاموشی حریق در محل میشود

انواع سیستم اطفاء حریق گازی

سیستم های اطفاء گازی در دو دسته گازهای کربن دی اکسید و  گازهای پاک طبقه بندی میشوند که در ادامه به معرفی هر یک از این گازها میپردازیم:

سيستم اطفاء گازی CO2

روش اطفاء این گاز بدین صورت است که با اثر گذاری بر اکسیژن موجود موجب اطفاء حریق میشود از آنجایی که یکی از اضلاع مثلث آتش (اکسیژن، حرارت،ماده سوختنی) اکسیژن میباشد سیستم اطفاء حریق گاز کربن دی اکسید با کاهش اکسیژن موجود در محل موجب خاموشی حریق میشود بنابراین این سیستم در محل هایی که امکان تردد و حضور انسان وجود دارد نباید استفاده شود.

اما نکته حائز اهمیت در این نوع اطفاء اثار تخریبی آن بر روی محیط زیست است که موجب کم شدن محبوبیت این گاز جهت اطفاء حریق شده است

یکی از روش های اطفاء حریق ایمن استفاده از عوامل پاک می باشد که در ادامه به شرح آن می پردازیم.

سيستم اطفاء گازی با عوامل پاک

به جهت اثرات مخربی که سیستم اطفاء گاز co2 بر روی محیط زیست دارد گرایش به سمت استفاده از سیستم های گازی با عوامل پاک بسیار زیاد شده ازجمله این گازها : گازهای نجیب یا بی اثر، گاز نوک1230 و هالوکربنی هستند که بسته به شرایط از آنها استفاده میکنیم که در ادامه به معرفی هر یک میپردازیم؛

سيستم اطفاء گازهای نجيب

این سیستم دارای  انواع متفاوتی میباشد که هرکدام بسته به نوع و کارایی از ترکیب گازهایی همچون آرگون، دی اکسید کربن و نیتروژن تشکیل شده

ویژگیها:

• ابعاد بیشتر سیلندر ها به جهت حجم زیاد این گازها
• طولانی بودن زمان فعالسازی

سیستم های اطفاء حریق گاز های بی اثر در انواع زیر می باشند:

• سیستم اطفاء حریق گازی IG01: از گاز آرگون تشکیل شده است و مکانیسم عملکرد آن کاهش اکسیژن است.
• سیستم اطفاء حریق گازی IG55: از ترکیب مساوی آرگون و نیتروژن تشکیل شده است و مکانیسم عملکرد آن کاهش اکسیژن می باشد.
• سیستم اطفا حریق گازی IG100: متشکل از نیتروژن می باشد و از طریق حذف اکسیژن سبب اطفای حریق می شود، نکته قابل توجه در ارتباط با سیستم اطفا حریق گازی IG100 این است که در صورت استفاده بیش از حد از آن موجب خفگی می شود.
• سیستم اطفا حریق گازی (INERGEN) IG541: شامل ترکیبی از نیتروژن، آرگون و دی اکسید کربن می باشد که درصد گاز نیتروژن بیشتر و گاز دی اکسید کربن کمتر از همه می باشد.

سیستم اطفاءگازی نوک (Novec) 1230

یکی از سیستم های محبوب در زمینه اطفاء گازی بدلیل عدم اثرات مخرب بر روی محیط زیست است  و نحوه عملکرد به صورت تاثیر بر عامل حرارتی میباشد، شکل این نوع گاز به صورت مایع در سیلندر جود دارد اما به هنگام تخلیه به صورت گاز آزاد میشود.

سيستم اطفاء گازی هالوکربن

عامل گازی در سیستم اطفاء حریق هالوکربن گازهای پاک هستند و از ویژگیهای گازهای پاک میتوان به غیر سمی بودن این گازها و عایق بودن در برابر جریان برق اشاره نمود

زمان فعالسازی آنها زیر 10 ثانیه است

•  سیستم اطفاء حریق گاز FM200: سیستم اطفاء حریق گاز FM200 که نام دیگر آن HFC-227EA است، جایگزین مناسبی برای گاز هالون می باشد، زیرا گاز هالون دارای اثر تخریبی بر روی محیط زیست می باشد. ترکیب شیمیایی آن هپتا فلوئور پروپان (HeptaFluoro Propane) است و از طریق برودت و سرمایی که ایجاد می کند، موجب کاهش حرارت و اطفاء حریق می شود، این گاز از طریق لوله کشی ثابت و نازل های موجود در هر محیط اعمال می شود.

•  سیستم اطفاء حریق گاز HFC-125: این سیستم نیز از نوع اطفاء حریق هالوکربن است و از طریق حذف حرارت موجب اطفاء حریق می شود. HFC-125 یک گاز بی رنگ و بو است و جریان الکتریکی را از خود عبور نمی دهد، این گاز دارای خواص فیزیکی مشابه هالون بوده اما موجب از بین رفتن لایه اوزون نمی شود.

هر سیستم اطفاء گازی از سه بخش زیر تشکیل می شود:

1. منبع یا سیلندر که عامل اطفاء حریق در آن قرار دارد.
2. لوله و نازل که گاز درون منبع را انتقال می دهد.
3. راه انداز سیستم اطفاء حریق

شایان به ذکر است، روی هر کدام از این لوله ها و منابع، انواع متفاوتی شیر و نازل قرار می گیرد.

نحوه عملکرد سیستم اطفاء گازی

نحوه عملکرد اطفاء حریق گازی به این صورت می باشد که عامل اطفاء کل محیط را پوشانده و چگالی بالایی ایجاد می کند و اصطلاحاً حریق را خفه می کند و یا می تواند به صورت موضعی فقط بر روی ناحیه ای خاص اعمال شود.

کاربرد سیستم اطفاء حریق گازی

• اتاق برق و کنترل
• مراکز دیتا و سرور
• مراکز تصويربرداری
• موزه
• مرکز ابزار دقیق
• بايگانی اسناد و کتابخانه
• موتورخانه

مزایای سیستم اطفاء حریق گازی

1. قابلیت مصرف عامل اطفاء باقیمانده در سیلندر پس از عملیات اطفاء حریق.
2. شارژ سیلندر فقط در صورت تخلیه کامل عامل اطفاء.
3. گاز های مورد استفاده در سیستم اطفاء حریق گازی بدون خطر هستند و قابلیت ترکیب با سایر گاز ها را ندارند.
4. گاز های داخل کپسول با گذشت زمان خاصیت خود را از دست نمی دهند.
5. سرعت بالای اطفاء حریق.
6. عدم پسماند در محیط پس از اطفاء.
7. انعطاف پذیری در طراحی سیستم اطفاء حریق.
8. هزینه خرید، نصب و تعمیر سیستم اطفاء حریق گازی کم است.
9. عدم اثرات نخرب بر روی محیط زیست.

طراحی سیستم اطفاء حریق گازی

طراحی تمامی سیستم های اطفاء حریق گازی همچون FM200 به عواملی مانند زمان تخلیه سیلندر، دمای اتاق، نوع منبع سوخت، کلاس حریق و بررسی خطر موجود در محیط بستگی دارد. زمان تخلیه سیلندر باید به گونه ای باشد که در کمتر از 10 ثانیه 95% غلظت در محیط پخش شود.

مقایسه انواع گاز ها ی اطفاء حریق گازی

Inert Gas فضای بسیار زیادی نسبت به بقیه گاز ها اشغال می کند و پس از آن به ترتیب کربن دی اکسید، FM-200 و هالون در رتبه های بعدی قرار دارند.

مقایسه سیستم اطفاء حریق گازی و آبی

در بعضی موارد که استفاده از سیستم آبی مناسب نمیباشد و موجب خسارت میشود(مثلا در کتابخانه ها به دلیل وجود کاغذ استفاده از اطفاء آبی اگر چه موجب اطفاء حریق میشود ولی خسارات زیادی را وارد میکند)استفاده از سیستم اطفاء گازی پیشنهاد میگردد. سیستم اطفاء گازی در کمتر از 10 ثانیه فعال شده و بر خلاف سیستم اطفاء آبی پس از اطفاء نیازمند پاکسازی محیط نمیباشد و هیچ پسماندی از خود بر جای نمیگذارد و به همین جهت بسیار مقرون به صرفه بوده و از محبوبیت بالایی برخوردار میباشد چرا که در تمام محیط ها قابل استفاده است و محدودیت استفاده ندارند

مقایسه سیستم اطفا حریق گازی و آبی
ویژگی	سیستم اطفاء حریق آبی	سیستم اطفاء حریق گازی
میزان خسارت در اثر عملیات اطفاء حریق	بالا	پایین
سرعت اطفاء	متوسط	بالا
نیاز به تمیز کاری پس از عملیات اطفاء حریق	دارد	ندارد
میزان اطمینان	متوسط	بالا
کاربرد در فضاهای مختلف	ندارد	دارد

قیمت سیستم اطفاء حریق گازی

قیمت سیستم اطفاء حریق گازی به عوامل مختلفی از جمله نوع گاز، اتوماتیک و یا دستی بودن آن، غلظت گاز و برند آن بستگی دارد. مسلماً قیمت سیستم اطفاء حریق گازی اتوماتیک بیشتر از قیمت اطفاء حریق گازی دستی می باشد.